คำแสด ..เป็นยาบำรุงโลหิต!!
advertisement
คำแสด เป็นพรรณไม้ที่ชาวบ้านในพื้นที่ท้องถิ่นนิยมใช้ส่วนของเมล็ดในผลคำแสด มีสารสีแดง (annatto) และสารสีส้ม (bixin) สมัยโบราณใช้แต่งหน้าทาแก้ม และใช้แต่งสีขนมที่ต้องการสีแดงส้ม เช่นไอศกรีมเนย น้ำมัน ในหลายประเทศอนุญาตให้ใช้เป็นสีใส่อาหารได้ เนื่องจากเป็นสีที่มีความปลอดภัย นอกจากใช้แต่งสีอาหารยังใช้ย้อมผ้าได้ ย้อมได้ทั้งผ้าฝ้าย และผ้าไหม เพราะสีจากคำแสดย้อมผ้าฝ้ายและผ้าไหมติดแน่นดีค่ะ ต้นคำแสดปลูกเป็นไม้ประดับได้สวยงามไม่แพ้พรรณไม้อื่นๆ และในเรื่องของยาสมุนไพร หมอชาวบ้านยังใช้ดอกคำแสดเป็นยาบำรุงโลหิตอีกด้วย น่าสนใจมากเลยทีเดียวนะคะ เรามาทำความรู้จักกับ “คำแสด” ให้มากขึ้นกันนะคะ
advertisement
https://c2.staticflickr.com/6/5021/5599795115_883832ec1b_b.jpg
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mallotus philippensis (Lam.) Müll.Arg.
จัดอยู่ในวงศ์ : จัดอยู่ในวงศ์ยางพารา (EUPHORBIACEAE)[1],[5]
ชื่อสามัญ : Monkey-faced tree, Red berry[1],[5]
คําแสด มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นอื่นๆ : คำแสด คำเงาะ คำไทย (กรุงเทพฯ) คำแชด, คำ (ภาค กลาง) มะกายหยุม คำยงแสด (ภาค เหนือ) ส้มปู้ จำปู้ (สุรินทร์) หมักซิตี (เลย) ชาด (ใต้)
[yengo]
advertisement
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcS5TMzc3IQ3mnY7v8UPPoDxEQobjyoh7KlIIUId-bp9fz0qcW_s
ลักษณะของต้นคำแสด
ลำต้น : ไม้ต้น พุ่มขนาดเล็ก สูงประมาณ 3-8 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มกลมหนาทึก แตกกิ่งก้านสาขามาก
ใบ : เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงเวียนรอบต้น รูปไข่ โคนใบมน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ใบบาง เกลี้ยงนุ่ม สีเขียวเหลือบแดง ใบอ่อนมีสีแดง กว้าง 8-10 ซม. ยาว 11-18 ซม.
advertisement
http://kite.biodiv.tw/files/kite/imagecache/w740/images/23/2008.04.07huiji_long__059.jpg
ดอก : ออกเป็นช่อตั้งบริเวณปลายกิ่ง ช่อหนึ่งมี 5-10 ดอก กลีบดอกรูปไข่ยาว สีขาวแกมชมพูหรือสีชมพูอ่อน กลีบรองดอกมีขนาดเล็ก สีเขียว กลีบดอกมี 5 กลีบ ดอกอ่อนจะกลม ผิวสีแดง มีเกสรตัวผู้จำนวนมาก มีเกษรตัวเมีย 1 อัน ภายในมีช่อง 1 ช่อง มีไข่อ่อนจำนวนมาก
advertisement
http://www.biotik.org/laos/species/m/malph/malph_08.jpg
ผล : เป็นรูปทรงสามเหลี่ยมปลายแหลม มีขนสีแดงเข้มหนาทึบคล้ายผลเงาะ ผลแก่จัดแตกออกได้ 2 ซีก ภายในมีเมล็ดกลมเล็กๆ สีน้ำตาลแดงจำนวนมาก เนื้อหุ้มเมล็ดมีสีแดงหรือสีแสด
ส่วนที่ใช้ : เมล็ด ดอก ใบ เนื้อหุ้มเมล็ด เปลือก ราก
[yengo]
advertisement
http://www.qsbg.org/database/botanic_book%20full%20option/Picture/jackth/DSC_4352.jpg
สรรพคุณของคำแสด
ดอก – มีคุณสมบัติเป็นยาบำรุงเลือด แก้โลหิตจาง แก้แสบร้อนคันตามผิวหนัง รักษาโรคไตผิดปกติ แก้บิด แก้พิษ ฝาดสมาน
เปลือกราก – ใช้ป้องกันไข้มาเลเรีย ลดไข้ และโรคหนองใน
เมล็ด – หมอพื้นบ้านใช้ทำเป็นยารักษาอาการไข้ เป็นยาหอม เป็นยาฝาดสมาน รักษาโรคหนองใน โรคไข้มาลาเรีย โรคพิษจากมันสำปะหลังและสบู่แดงมีสรรพคุณช่วยแก้ไข้ แก้อาการวิงเวียนศีรษะ เป็นยาขับพยาธิ นำเมล็ดมาทำเป็นผงก็ใช้พอกแผลได้เช่นกัน แก้โรคเรื้อน
เนื้อหุ้มเมล็ด – เป็นยาระบาย
วิธีเตรียมสีจากเมล็ดคำแสด : โดยแกะเมล็ดออกจากผลที่แก่จัด แช่น้ำร้อนหมักทิ้งไว้หลายๆ วันจนสารสีตกตะกอน แยกเมล็ดออก นำน้ำสีที่ได้ไปเคี่ยวจนงวดเกือบแห้ง แล้วนำไปตากแดดจนแห้งเป็นผงเก็บไว้ใช้
ข้อควรระวัง
องค์การอนามัยโลกกำหนดให้รับประทานสีที่สกัดจากเมล็ดคำแสดได้ไม่เกิน 0.065 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ต่อ 1 วัน
คำแสดเป็นพรรณไม้ที่ได้รับความนิยมปลูกอยู่ทั่วไปเป็นไม้ประดับด้วยนะคะ เพราะนอกจากดอกก็ยังมีผลที่เป็นกลุ่มมีความสวยงามกว่าดอกเสียอีก และทนทาน กว่าดอกหลายเท่าอีกด้วย ในประเทศ ไทยส่วนใหญ่จะปลูกพันธุ์ผลสีแดง และในบราซิลมีพันธุ์ผลสีเหลือง หากจะนำมาปลูกคู่กันได้ ก็จะมีความงดงามมากขึ้นอีกค่ะ
เรียบเรียงเนื้อหาโดย : kaijeaw.com
