เกล็ดปลา..แก้ไข้ เป็นยาแก้ริดสีดวงทวาร
เกล็ดปลา เชื่อว่าหลายๆ คงคิดว่าเป็นเกล็ดของปลาที่เห็นกันอยู่ทั่วไปในปลาที่มีเกล็ด ใช่ไหม แต่นี้ไม่ใช่เกล็ดปลาแบบนั้น แต่เป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่งที่มีชื่อว่า เกล็ดปลา ซึ่งอาจจะไม่คุ้นหน้าคุ้นตากันมากนัก หรือบางพื้นที่อาจจะมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันไป วันนี้ kaijeaw.com จะพาไปรู้จักพืชชนิดนี้ และสรรพคุณกันค่ะ
เกล็ดปลา
เกล็ดปลา มีชื่อวิทยาศาสตร์ Phyllodium longipes (Craib) Schindl จัดอยู่ในวงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE) และมีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ลูบตีบต้น (เชียงใหม่), เกล็ดลิ่นใหญ่ (นครราชสีมา), เกล็ดปลา (กาญจนบุรี), กาสามปีกใหญ่ (สร) เป็นต้น
เกล็ดปลาเป็นพืชที่พบขึ้นในจีนตอนใต้จนถึงมาเลเซีย โดยมักขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าผลัดใบที่ชื้น และป่าดงดิบ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของเกล็ดปลา
เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 1-2 ม. กิ่งอ่อน มีขนนุ่ม ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้านโปร่ง ตามกิ่งอ่อนและยอดอ่อนมีขนนุ่ม ปลายกิ่งย้อยลง ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ใบเกล็ดปลา เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ ใบกลางใหญ่ที่สุด รูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 4-8 ซม. ยาว 10-25 ซม. โคนมนถึงหยักเว้าเล็กน้อย ปลายแหลม ด้านล่างมีขนนุ่มแน่น ก้านใบยาว 1.5-2 ซม. ออกดอกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบที่ปลายกิ่ง กลุ่มละ 5-15 ดอก ดอกมีใบประดับลักษณะคล้ายเกล็ดปลาขนาดใหญ่ประกบหุ้มไว้ 2 ใบ ทั้งสองด้าน รูปกลมรี มีขนาดกว้างประมาณ 2-3.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 2.5-4.5 เซนติเมตร มีสีเขียวไม่เข้มมาก ประกบซ้อนกัน ลักษณะเป็นรูปทรงกระบอกยาวหรือรูปแท่งย้อยออกมา กลีบดอกย่อยเป็นสีขาว ลักษณะเป็นรูปดอกถั่ว มีขนาดเล็ก ผลมีลักษณะเป็นฝักแบน รูปขอบขนาน กว้าง 0.4 ซม. ยาว 2-2.5 ซม. มีหยักเป็นข้อระหว่างเมล็ด 3-5 ข้อ เมื่อแห้งหลุดเป็นข้อๆ เมล็ดเล็ก แข็ง รูปไต
สรรพคุณของเกล็ดปลา
ใบ
- ใบใช้ต้มดื่มเป็นยาแก้ปัสสาวะดำ
- ใบมีรสจืด ใช้ต้มดื่มเป็นยาแก้ไข้ แก้ไข้จับสั่น
ราก
- ต้มดื่มแก้โรคตับพิการ ผสมรากกระดูอึ่ง รากกาสามปีกใหญ่ รากโมกมัน รากหางหมาจอก ต้มดื่มแก้คุณไสย (มีอาการผอมแห้ง ใจสั่น บางเวลาเพ้อคลั่ง และร้องไห้)
- รากมีรสจืดเฝื่อน ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้โรคตับพิการ (อาการผิดปกติของตับ)
- หมอยาพื้นบ้านจังหวัดอุบลราชธานี จะใช้รากต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ริดสีดวงทวาร
- หมอยาพื้นบ้านจังหวัดมุกดาหารจะใช้รากเป็นยาแก้ไข้
จะเห็นได้ว่าสมุนไพรเกล็ดปลาอาจจะเป็นสมุนไพรที่ไม่ค่อยคุ้นตากันมากนัก แต่กลับมีสรรพคุณในการรักษาโรคได้มากมาย เห็นแบบนี้แล้วก็อย่าลืมมีไว้ในบ้านกันสักต้นนะคะ นอกจากใช้รักษาโรคแล้วยังใช้เป็นไม่ประดับทำให้บ้านดูร่มรื่นได้ดีทีเดียวค่ะ
เรียบเรียงโดย: Kaijeaw.com
