กันเกรา..สมุนไพรมากคุณค่า ช่วยบำรุงธาตุ เป็นยาอายุวัฒนะ!!
advertisement
กันเกรา (Kankrao) ต้นไม้ที่จัดอยู่ใน 9 ต้นไม้มงคล เช่นเดียวกับ ราชพฤกษ์ ชัยพฤกษ์ ทรงบาบาล ต้นสัก พะยูง ทองหลาง ไผ่สีสุก และต้นขนุน คนในสมัยโบราณนิยมนำมาใช้ในพิธีกรรมสำคัญในตอนก่อสร้างบ้านเรือนเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคล หรือที่เรียกว่าพิธีวางศิลาฤกษ์ นั่นเอง ทั้งยังเป็นที่นิยมปลูกเพื่อเป็นไม้ให้ร่มเงา และเป็นไม้ประดับ เนื่องจากมีดอกดก และพิเศษตรงที่ดอกมีกลิ่นหอมทั้งยังมีสีสันที่สวยงามอีกด้วย นอกจากนั้นที่สำคัญยังมีสรรพคุณเป็นยาสมุนไพรรักษาโรคมาลาเรีย บำรุงธาตุ แก้หอบหืด บรรเทาอาการไอ และรักษาโรคผิวหนังที่ไม่รุนแรง เรามาดูรายละเอียดที่น่าสนใจนี้กันเลยค่ะ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Fragrea fragrans Robx.
ชื่อวงค์ : Potaliaceae
ชื่อสามัญ : Tembusu , Kankrao
ชื่อท้องถิ่น : กันเกรา (กลาง) , ตำเสาหรือทำเสา (ภาคใต้) , มันปลา (ภาคเหนือ และตะวันออกเฉียงเหนือ) , ตำมูซูหรือตะมูซู (มาเลย์-ใต้) , ตาเตรา (เขมรตะวันออก)
แหล่งที่พบ : กันเกราเป็นไม้ที่พบทั่วไปในป่าเบญจพรรณในทุกภาค พบมากบริเวณลุ่มที่ชื้น ใกล้แหล่งน้ำ รวมถึงพบได้ในป่าดิบชื้น และป่าพรุทางภาคใต้ ในต่างประเทศพบที่อินเดีย พม่า ลาว เวียดนาม ฟิลิปปินส์ อินโดนีเชีย และมาเลเซีย
[ads]
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นกันเกรา (Kankrao) : ไม้ต้น สูง 10-15 เมตร เปลือกต้นเรียบ สีน้ำตาล พอต้นแก่จะแตกเป็นร่องลึกตามยาว
ใบ : เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกัน หนาแน่นที่ปลายกิ่ง รูปรี กว้าง 4-6 ซม. ยาว 8-12 ซม. ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ สีเขียวเข้มเป็นมัน เนื้อใบค่อนข้างเหนียว
ดอก : ออกเป็นช่อตามซอกใบ พอเริ่มบานเป็นสีขาว เมื่อบานเต็มที่เป็นสีเหลืองอมส้ม กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ปลายแยกเป็น 5 แฉก ปลายแฉกแหลม เกสรเพศผู้ยาวติดกับกลีบดอก เกสรเพศเมียยาวมี 1 อัน
ผล : รูปทรงกลม ผิวเรียบเป็นมัน ผลอ่อนสีเขียว พอสุกเป็นสีแดง เมล็ดเล็ก สีน้ำตาลไหม้
ส่วนที่ใช้ : แก่น
สรรพคุณ
เปลือก : สารต้านอนุมูลอิสระ tannin และมีสารกลุ่มแอลคาลอยด์ มีฤทธิ์ยับยั้งการหดตัวของลำไส้เล็ก และสาร Pinoresinol ในเปลือกที่มีฤทธิ์ต้านเชื้อมาลาเรีย และวัณโรคได้
– เปลือกนำมาต้มน้ำใช้อาบหรือนำเปลือกมาบดหรือฝนใช้ทาแผล รักษาแผล แผลผุผอง แผลติดเชื้อ รักษาโรคผิวหนัง
– นำเปลือกมาต้มน้ำดื่มบำรุงโลหิต แก้ท้องเสีย
ใบ และผล : ใบ และผลมีสาร gentianine มีสรรพคุณแก้ปวด นำมาต้ม ใช้รักษาโรคบิด แก้หืด และรักษาโรคผิวหนังพุพอง
แก่น : ส่วนของแก่นไม้รสเฝื่อน ฝาดขม มีสารแทนนิน มีสรรพคุณใช้ขับลม ขับปัสสาวะ ลดไข้ แก้ปวดแสบปวดร้อน แก้ปวดตามข้อ ปวดเมื่อยร่างกาย บำรุงไขข้อ แก้พิษฝีกาฬ บำรุงม้าม แก้เลือดลมพิการบำรุงโลหิตแก้แน่นหน้าอก บำรุงธาตุ แก้ริดสีดวงทวาร แก้ท้องเสีย ท้องร่วง
ดอก : น้ำมันหอมระเหยที่สกัดจากดอกกันเกรามีฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อ สารออกฤทธิ์ในกลุ่ม alkaloids ที่พบในใบ และผลออกฤทธิ์หลายด้าน ช่วยลดการบีบตัวของลำไส้ ช่วยลดอาการปวดท้อง ออกฤทธิ์ต้านเชื้อมาลาเรีย กระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง และช่วยลดความดันโลหิต
แก่นและเปลือก : พบสาร tannin ออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินอาหาร ใช้แก้อาการท้องเสีย ต้านเชื้อแบคทีเรีย ใช้ทารักษาแผล แผลติดเชื้อทำให้แผลหายเร็ว ลดความเป็นกรดในระบบทางเดินอาหาร ช่วยดูดน้ำกลับ และลดการสูญเสียน้ำ แต่จะทำให้ท้องอืด อาการไม่ย่อย
ดอก และผล : พบสาร carotenoids เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ เสริมสร้างภูมิต้านทาน ป้องกันภูมิแพ้ ต้านเซลล์มะเร็ง ชะลอการเสื่อมของเซลล์ ลดฝ้า ลดริ้วรอย ช่วยบำรุงสายตา ช่วยการมองเห็น ป้องกันโรคตา ลดคอเลสเตอรอล ลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยป้องกันโรคระบบหัวใจ และหลอดเลือด
การปลูก
นิยมปลูกด้วยการเพาะเมล็ดเป็นหลัก โดยจะใช้เมล็ดที่ร่วงจากต้นหรือเมล็ดแก่จัดจากต้น นำมาตากแดดให้แห้ง นำลงเพาะในถุงเพาะชำจนต้นโตประมาณ 15-30 ซม. นอกจากนั้นก็ยังสามารถขยายพันธุ์ได้ด้วยวิธีอื่น เช่น การปักชำกิ่ง และการตอน ขั้นตอนที่สำคัญเมื่กันเกราโตเต็มที่จะมีทรงพุ่มใหญ่ หากปลูกตั้งแต่ 2 ต้น ใกล้กันควรมีระยะห่างประมาณ 15-25 เมตร
[yengo]
ประโยชน์ของกันเกรา
– ปลูกไว้เป็นไม้ประดับได้ เพราะมีความสวยงามและดอกมีกลิ่นหอมสดชื่น ปลูกง่ายแข็งแรงทนทาน สามารถปลูกไว้ในบริเวณบ้านหรือในที่สาธารณะได้ ทั้งยังเป็นไม้มงคล 1 ใน 9 ชนิดอีกด้วย เช่นเดียวกับ ราชพฤกษ์ ชัยพฤกษ์ ทรงบาบาล ต้นสัก พะยูง ทองหลาง ไผ่สีสุก และต้นขนุน ที่คนนิยมนำมาใช้ในพิธีกรรมในตอนก่อสร้างบ้านเรือนเพื่อความเป็นสิริมงคล
– ไม้กันเกรา เป็นไม้มงคลที่ใช้ในการประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์
– เนื้อไม้ของต้นกันเกรามีสีเหลืองอ่อน มีเสี้ยนตรง เนื้อมีความละเอียด ตกแต่งได้ง่าย ขัดเงาก็งดงาม มีความเหนียวทนทานแข็งแรง ทนปลวกได้ดี
– เหมาะแก่การนำมาใช้ก่อสร้าง เป็นไม้แปรรูป เช่น การทำเสาเรือน เสารั้ว เสาสะพาน กระดานปูพื้น ผนัง ประตู หน้าต่าง ทำรอด ตง อกไก่ เชิงชาย วงกบประตู ห้าต่าง เครื่องไม้เครื่องมือทางการเกษตร มีด จอบ พร้า ขวาน เครื่องเรือน โต๊ะ ตู้ เตียง เก้าอี้ เครื่องกลึง เครื่องใช้ต่าง ๆ กระดูกงู โครงเรือ เสากระโดงเรือ เฟอร์นิเจอร์ไม้กันเกรา ฯลฯ
– ใช้ในงานแกะสลักต่างๆ เป็นต้น เพราะลักษณะของลำต้นนั้นลวดลายของเปลือกและเนื้อไม้มีความสวยงามเป็นพิเศษ
– ดอกกันเกรานำมาใช้ในพิธีกรรมหนึ่งของการเข้านาค
– ไม้ และกิ่ง ใช้ทำเป็นฟืนสำหรับหุงหาอาหารในครัวเรือน
ข้อควรระวัง : มีการทดลองที่พบความเป็นพิษ จากการใช้สารสกัดจากใบกันเกราที่ฉีดเข้าท้องหนูทดลอง พบว่า ขนาดสารสกัดที่ทำให้หนูทดลองตายครึ่งหนึ่ง มีขนาดมากกว่า 1 กรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
ใครที่กำลังมองหาต้นไม้มาปลูกประดับบ้าน เลือก “กันเกรา” สิคะ เป็นต้นไม้ที่ดีเหมาะแก่ปลูกไว้ที่บ้าน มีประโยชน์และสรรพคุณเป็นยาสมุนไพร นอกจากนั้นแล้วปลูกไว้ก็ให้ร่มเงา ออกดอกสีสันสวยงามกลิ่นหอมสดชื่น และยังเป็นไม้มงคลชนิดหนึ่ง ด้วยตามความเชื่อโบราณคำว่ากันเกรา หมายถึง กันสิ่งชั่วร้ายทั้งหลายไม่ให้มาทำอันตรายใดๆ เป็นต้นไม้น่าสนใจมากเลยทีเดียวนะคะ
เรียบเรียงเนื้อหาโดย : kaijeaw.com