ผกากรอง.. ช่วยรักษาวัณโรค!!

     ผกากรอง พรรณไม้ที่มีลักษณะเป็นไม้พุ่มกิ่งเลื้อยขนาดเล็ก ใบเดี่ยวรูปไข่สีเขียวเข้ม เมื่อขยี้ดมจะมีกลิ่นเหม็น ทั่วทั้งต้นมีขนปกคลุม ดอกเป็นช่อคล้ายซี่ร่มสีหลายสี ได้แก่ สีขาว สีเหลือง สีแดง สีแสด และสีชมพู โดยในช่อเดียวอาจมีหลายสีผสมกันก็ได้ มีกลิ่นหอมฉุน ออกดอกตลอดปี ผลกลมเป็นพวงสีม่วงดำ จึงเป็นที่นิยมปลูกเป็นไม้ประดับตามอาคารบ้านเรือนเพื่อตกแต่งริมรั้ว เนื่องจากเป็นพันธุ์ไม้ดอกที่มีสีสันสวยงาม ออกดอกได้ตลอดปี และดูแลง่าย รวมทั้งมีสรรพคุณเป็นยาสมุนไพรที่น่าสนใจ ตาม Kaijeaw.com มารู้จักกับ ต้นผกากรองให้มากขึ้นกันค่ะ

     ผกากรองมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lantana camara L. มีชื่อสามัญว่า Weeping Lantana, White Sage, Cloth of gold จัดอยู่ในวงศ์ Verbebaceae และมีชื่อเรียกตามท้องถิ่นอื่นๆ ว่า ขะจาย มะจาย ตาปู (แม่ฮ่องสอน), คำขี้ไก่ (เชียงใหม่), ดอกไม้จีน (ตราด), ไม้จีน (ชุมพร), ขี้กา (ปราจีนบุรี, ประจวบคีรีขันธ์), สามสิบ (จันทบุรี), ยี่สุ่น (ตรัง), เบ็งละมาศ สาบแร้ง หญ้าสาบแร้ง (ภาคเหนือ), ก้ามกุ้ง เบญจมาสป่า หญ้าสาบแร้ง (ภาคกลาง), จีน, โงเซกบ๊วย (จีนแต้จิ๋ว), อู่เซ่อเหมย หม่าอิงตาน (จีนกลาง) เป็นต้น

     ลักษณะของผกากรอง เป็นไม้พุ่ม พืชคลุมดิน ลำต้นเป็นพุ่มหรือไม้พุ่มกึ่งเลื้อย แตกกิ่งทอดเลื้อยได้ไกล 1-2 เมตร ใบจะมีสีเขียวเข้ม ใบรูปไข่ขอบใบจักเล็กน้อย ผิวใบจะมีขนอยู่ ทำให้รู้สึกสากๆ เมื่อจับต้อง ผกากรองนิยมปลูกเป็นไม้ประดับ โดยอาจปลูกเป็นแถวหรืออาจปลูกเป็นกลุ่มให้เกิดเป็นพุ่มก็ได้ ดอกของ ผกากรอง มีลักษณะสีสันที่สวยงามมาก มีหลายสีตั้งแต่เหลือง ขาว ส้ม ชมพู ม่วงอมชมพู หรือมีสองสีในช่อดอกเดียวกัน มีกลิ่นฉุน ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกแน่นที่ปลายกิ่ง ช่อละ 20-25 ดอก ดอกย่อยรูปกรวย โคนกลีบดอกเชื่อมกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 4 แฉก ทยอยบานจากด้านนอกเข้าไปด้านในช่อดอก ช่อดอกบานเต็มที่กว้าง 3-4 เซนติเมตร ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม ใบรูปไข่ถึงรูปใบหอก กว้าง 2-3 เซนติเมตร ยาว 3-6 เซนติเมตร ปลายใบมนกึ่งแหลม โคนใบมน ขอบใบจักซี่ฟัน ผิวใบด้านบนสีเขียวเช้ม หนา มีขนสั้นสากมือ ผลสดมีเนื้อ ทรงกลม สีเขียว เมื่อแก่สีม่วงดำ มีเมล็ดจำนวนมาก [ads]

สรรพคุณทายาสมุนไพรของผกากรอง
ราก
     – ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ
     – แก้วิงเวียนจากอากาศร้อนอบอ้าว ด้วยการนำรากแห้งนำมาต้มกับน้ำดื่ม 
     – ช่วยแก้อาการปวดฟัน ด้วยการใช้รากสดนำมาต้มเอาน้ำอมบ้วนปาก จะช่วยแก้อาการปวดฟันได้
     – ช่วยแก้คางทูม ด้วยการใช้ผกากรองแห้ง หนัก 4 บาท นำมาต้มกับน้ำเป็นยาดื่ม 
     – รากมีรสจืดขม ใช้เป็นยาแก้ไข้เรื้อรัง แก้หวัด ไข้สูง แก้ไข้หวัดตัวร้อน หวัดใหญ่ ด้วยการใช้รากแห้ง หนัก 4 บาท นำมาต้มกับน้ำเป็นยาดื่ม 
     – ช่วยแก้ติดเชื้อวัณโรคที่ต่อมทอนซิล ตามตำรับยาจีนจะใช้รากผกากรองสด, กังบ๊วยกึง, ซึ่งปัวจิ้กึง หนักอย่างละ 35 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน
     – ช่วยแก้อาการปวดกระเพาะ
     – มีสรรพคุณแก้โรคผิวหนังผื่นคัน แก้อาการคัน แก้อาการปวดแสบปวดร้อนทางผิวหนังที่เกิดจากการเป็นฝี
ใบ
     – ช่วยทำให้อาเจียน 
     – มีสรรพคุณห้ามเลือดและช่วยรักษาแผลสดได้ เราจะใช้ใบมาตำหรือขยี้ให้ช้ำแล้วมาพอกบริเวณบาดแผลสด อีกทั้งยังมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อโรคได้ด้วย
     – รักษาโรคผิวหนัง ฝีหนอง ใช้ใบและก้านซึ่งใช้เป็นยาภายนอก โดยนำมาตำแล้วพอก หรือนำมาต้มกับน้ำใช้ล้างแผลหรือบริเวณที่เป็น 
     – แก้หิด ใบใช้ตำพอกแผล ฝีพุพองเป็นหนอง แก้ผดผื่นคันที่เกิดขึ้นจากหิด
ดอก
     – แก้อาการเจียนเป็นเลือด 
     – แก้วัณโรค วัณโรคปอด ด้วยการใช้ดอกแห้ง หนัก 1 บาท นำมาต้มกับน้ำดื่ม 
     – ใช้แก้อาการเด็กที่ซึมเซา ง่วงนอนเสมอ ด้วยการใช้ดอกผกากรอง แห้งหนัก 1 บาท ผสมกับดอกทานตะวันแห้ง 1 ดอก นำมาต้มกับน้ำสะอาด แล้วนำมาดื่ม 
ราก,ใบ
      – ช่วยขับลม ขับลมชื้น
      – แก้อาการปวดเอ็น ใช้ดอกสดนำมาตำให้ละเอียด คั้นเอาแต่น้ำ แล้วนำมาทา ส่วนกากที่เหลือให้นำมาพอกบริเวณที่เป็นแล้วเอาผ้ารัดไว้
ดอก
      – แก้อาการปวดท้องอาเจียน ด้วยการใช้ดอกผกากรองสด หนัก 1 บาท นำมาต้มกับน้ำสะอาด ใส่เกลือเล็กน้อย แล้วนำมาใช้ดื่มเป็นยา
      – ใช้เป็นยาแก้อักเสบ

ตำรับยาแก้ผดผื่นคัน จะใช้ใบผกากรองแห้ง, ใบสะระแหน่, ใบสนแผง, ต้นกะเม็ง, โซวเฮียะ หนักอย่างละ 35 กรัม นำมารวมกันบดเป็นยาผง ใช้ผสมกับเหล้าทาบริเวณที่เป็นวันละ 3 ครั้ง

หมอพื้นบ้านในเกาะชวาของอินโดนีเซีย จะใช้ผกากรองมาปรุงเป็นยารักษาโรคไขข้ออักเสบ [yengo]

วิธีใช้สมุนไพรผกากรอง
     – การใช้รากแห้ง ใช้ครั้งละ 15-35 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน 
     – การใช้รากสด ใช้ครั้งละ 35-70 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน
     – การใช้ใบสด ใช้ประมาณ 15-30 กรัม นำมาต้มกับน้ำดื่ม 
     – ใบใช้ภายนอกให้นำมาตำพอกหรือคั้นเอาแต่น้ำผสมกับเหล้าเป็นยาทา หรือจะนำไปต้มกับน้ำใช้ชะล้างบริเวณที่เป็นก็ได้แก้หิด
     – การใช้ดอกแห้ง ใช้ประมาณ 6-10 กรัม นำมาต้มกับน้ำดื่มแก้หิด

 ข้อควรระวัง
     – ผกากรองนับว่าเป็นพืชที่มีสารพิษ ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์ และการนำไปใช้เป็นยาสมุนไพรควรใช้ความระมัดระวังอย่างสูง
     – ส่วนที่ห้ามรับประทาน สำหรับทุกคน คือ ผลแก่แต่ยังไม่สุกเนื่องจากสารกลุ่ม triterpenoid ได้แก่ lantadene A และ lantadene B เพราะจะเกิดอันตรายจากพิษ ซึ่งรับประทานเมล็ดเข้าไปจะมีอาการเพลีย มึนงง ตัวเขียว ท้องเดิน หมดสติและเสียชีวิตในที่สุด
     – สารมีพิษและสรรพคุณที่ใบมีสารพิษคือแลนทานิน (Lantanin) เป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงมาก โดยเฉพาะพวกแพะและแกะ พิษของผกากรองจะมีผลต่อระบบประสาทและจะส่งผลต่อตับ เมื่อสัตว์เลี้ยงกินเข้าไปจำนวนมากจะทำให้ตายได้
การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) – ดอกสวย มีสีสัน ปลูกเป็นพุ่มคลุมดิน ริมถนน ทางเดิน ริมทะเล ริมน้ำตก ลำธาร ทรงพุ่มตัดแต่งได้

     ประโยชน์ของผกากรองเป็นไม้ประดับที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวชนิดหนึ่งนะคะ เพราะดอกสวยงามและออกดอกดกตลอดปี ดอกสวย มีสีสัน ปลูกเป็นพุ่มคลุมดิน ริมถนน ทางเดิน ริมทะเล ริมน้ำตก ลำธาร ทรงพุ่มตัดแต่งได้ และสามารถปลูกตกแต่งเป็นแนวรั้วได้อย่างดีค่ะ ดูแลรักษาง่าย และใช้กำจัดแมลงศัตรูพืชได้อีกด้วย ส่วนสรรพคุณทางยาสมุนไพรนั้น อย่าลืมว่าต้องใช้ด้วยความระวัดระวังนะคะ เพราะเป็นพืชที่มีพิษสูงชนิดหนึ่งค่ะ

เรียบเรียงเนื้อหาโดย : kaijeaw.com