รู้เท่าทัน 3 กลุ่มโรคที่พบบ่อย

       ความเสื่อมลงของระบบต่างๆ ในร่างกายเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดการเจ็บป่วย ยิ่งเมื่ออายุเพิ่มขึ้น เข้าสู่วัยสูงอายุ หลายต่อหลายโรคมักแวะเวียนมาทักทายและจู่โจม

       รศ.นพ.วีรศักดิ์ เมืองไพศาล ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ โรคระบบประสาทและระบาดวิทยา สาขาเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ให้มุมมองโรคที่พบบ่อยในผู้สูงอายุและแนะนำการป้องกันดูแลสุขภาพว่า 3 กลุ่มโรคหลัก ๆ ที่พบบ่อยคือ

[ads]

       กลุ่มโรคที่เกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงหลอดเลือดและหัวใจ โดยโรคกลุ่มนี้ ได้แก่ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ฯลฯ ซึ่งพบบ่อยมาก โดยความดันโลหิตพบประมาณ 40% ขณะที่ เบาหวาน พบประมาณ 20% และ ไขมัน ประมาณ 60% นอกจากนี้ยัง พบว่า อายุที่เพิ่มขึ้นก็ยิ่งมีโอกาสสำหรับโรค เหล่านี้มากขึ้น ทั้งยังส่งผลต่อหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดหัวใจตีบ นำมาซึ่ง โรคหัวใจ และถ้าหลอดเลือดสมองตีบจะส่งผลทำให้เป็นอัมพฤกษ์อัมพาตได้

       กลุ่มที่ 2 ได้แก่ โรคกระดูกและข้อ กลุ่มนี้อาจไม่มีผลเป็นอันตรายต่อชีวิต แต่ เป็นลักษณะของทุพพลภาพ เคลื่อนไหวลำบาก รบกวนการดำเนินชีวิต ซึ่งเป็นเรื่องของ กล้ามเนื้อ ข้อต่อ กระดูก โดยโรคที่พบบ่อย ๆ ได้แก่ ข้อเสื่อม ข้อเข่าเสื่อม ทำให้ไม่ค่อยมีแรงเวลาลุก-นั่งค่อนข้างลำบาก ทั้งยังส่งผลให้หกล้มได้ง่าย

       ขณะที่อีกโรคในกลุ่มนี้คือ กระดูกพรุน ซึ่งอาจแฝงอยู่ ทั้งนี้โดยปกติโรคกระดูกพรุน จะพบในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งเมื่อฮอร์โมนขาดจะเริ่มมีกระดูกพรุน โดยแรกๆ กระดูกจะบาง แต่จะเริ่มพรุนมีผลชัดขึ้นเมื่ออายุ 65-70 ปีขึ้นไป และเมื่อกระดูกพรุนสิ่งที่สังเกตเห็นได้คือ ความสูงลดลง และที่เป็นอันตรายของโรคนี้คือ เมื่อหกล้มกระดูกหัก เป็นช่วงกระดูกที่มีความสำคัญอย่างเช่น กระดูกตะโพกหัก ทำให้เดินไม่ได้ เป็นต้น

       กลุ่มที่ 3 ระบบประสาทและจิตประสาท รวมถึงโรคทางสมองและจิตใจ โรคทางสมองที่พบบ่อยคือ โรคหลอดเลือดทางสมอง สมองเสื่อม พาร์ กินสัน โดยใน 3 โรคนี้ สมองเสื่อม พบบ่อยที่สุดโดยผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปมีโอกาสเป็นสมองเสื่อมประมาณ 2-10% นอกจากนี้โรคสมองเสื่อมยังถูกมองข้าม ยังไม่รู้จักเข้าใจในรายละเอียดของโรคและยังมีความคิดกันว่า เป็นเพราะอายุมากจึงมีอาการลืมสิ่งต่าง ๆ ไป แต่กว่าจะทราบถึงความผิดปกติ ก็พบว่าอยู่ในระยะกลางหรือรุนแรงแล้ว ซึ่งก็เป็นสิ่งที่น่ากังวล  ขณะที่ทางด้านจิตใจ อารมณ์ โรคที่พบได้แก่ ซึมเศร้า เครียด นอนไม่หลับ เป็นต้น

       "กลุ่มหลักที่กล่าวมาแม้จะพบบ่อยแต่ก็มีอีกกลุ่มโรคที่แม้ไม่เป็นอันตรายต่อชีวิต แต่ส่งผลกระทบ ต่อการดำเนินชีวิตได้มากเช่นกัน ซึ่งได้แก่ โรคที่เกี่ยวกับ การมองเห็น การได้ยิน รวมถึง ฟัน โรคในช่องปาก ฯลฯ

       นอกจากนี้ยังพบ ผู้สูงอายุมีการเจ็บป่วยเฉพาะลักษณะของผู้สูงอายุ ที่เรียกว่า กลุ่มอาการสูงอายุ (Geriatric syndrome)อีกภาวะที่พบบ่อย โดยเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย และไม่จำเพาะต่อระบบอวัยวะใด อวัยวะหนึ่งที่ชัดเจน แต่มักเกิดจากโรคต่าง ๆ ได้มากมายหลายระบบซึ่งทำให้การวินิจฉัยสาเหตุที่แท้จริงยากขึ้น อาการที่พบบ่อย ๆ ในกลุ่มนี้ ได้แก่ อาการสับสนหลงลืมเฉียบ พลัน หกล้ม เดินทรงตัวได้ไม่ดี เคลื่อน ไหวได้น้อยจนนอนติดเตียง เบื่ออาหาร น้ำหนักลด หรือ แม้แต่การกลั้นปัสสาวะไม่อยู่"

       การที่จะห่างไกลจากโรค รศ.นพ. วีรศักดิ์ แนะนำเพิ่มว่า อยากเน้นเรื่อง "สุขอนามัย" โดยควรเริ่มต้นก่อนอายุ 60 ปี ให้ความสำคัญกับ อาหาร เลือกทานอาหารที่มีความหลากหลายและมีสุขอนามัยที่ดี ไม่มีไขมันอิ่มตัวมาก ๆ ปลา ผัก ผลไม้ทานให้มากขึ้น ไม่ทานของหวานมากเกินไป ขณะที่โปรตีนควรได้รับอย่างเพียงพอ เพื่อนำไปเสริมสร้างกล้ามเนื้อ

       เช่นเดียวกับ การพักผ่อน และ การออกกำลังกาย ต้องเหมาะสม ขณะที่ การตรวจสุขภาพ ก็เช่นกันต้องให้ความสำคัญ..การพบเจอโรคแต่เนิ่น ๆ ส่งผลที่ดีต่อการรักษา สังเกตความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นมีสิ่งใดผิดปกติหรือไม่ เช่น การไอเรื้อรัง น้ำหนักลด หรือถ้าเป็นแผล แผลนั้นไม่หายง่าย ฯลฯ ก็ไม่ควรรั้งรอหรือละเลย

[ads]

       อีกสิ่งสำคัญคือ อารมณ์ที่แจ่มใส ไม่เครียดหรือซึมเศร้า การศึกษาพบว่า คนคิดบวกจะทำให้อายุยืนยาวกว่าผู้ที่มองอะไรต่างๆ เป็นลบไปหมด ซึ่งเป็นอีกแนวทางป้องกันโรคและสร้างสุขภาพที่ดีเมื่อย่างเข้าสู่วัยสูงอายุ.

ขอขอบคุณเนื้อหาจาก : thaihealth.or.th, เรื่องโดย : Prawpan Suriwong, แหล่งที่มาจาก : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์