สมอจีน..รักษาอาการไอแก้เรื้อรัง แก้เจ็บคอ

    ลูกสมอจีน มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า ลูกกาน่า ผลไม้ที่มีถิ่นกำเนิดจากประเทศจีน หลายคนอาจสับสนว่าลูกสมอจีนและหนำเลี๊ยบเป็นพืชชนิดเดียวกัน ซึ่งแท้จริงแล้ว พืชทั้ง 2 ชนิดนี้ เป็นพืชคนละสายพันธุ์กัน แต่สามารถกินได้เช่นเดียวกัน มีทั้งปลูกในเมืองไทยและนำเข้าจากจีน มีรสชาติเปรี้ยวฝาด ชุ่มคอ นิยมนำมาดองใส่ข่าเรียกได้ว่า กาน่าซั่ม กินกับข้าวต้ม ที่สำคัญคือสมอจีนยังนับได้ว่าเป็นพืชสมุนไพร ที่โดดเด่นในเรื่องรักษาอาการไอแก้เรื้อรัง แก้เจ็บคอ สมอจีนมีประโยชน์อย่างไรบ้าง มาดูกันค่ะ

advertisement

https://larainchina.files.wordpress.com/2013/04/3914289_145058031018_2.jpg

     ลูกสมอจีน มีอีกชื่อที่เราคุ้นเคยกันว่า เม็ดกาน่า ชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Canarium album อยู่ในวงศ์ Bureraceae โดยมีผู้ค้นพบ คือ Lour และผู้ตั้งชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Raeusch ชื่อสามัญ Chinese White Olive และมีชื่นจีน Gan Lan พบว่าในประเทศไทยมีการปลูกต้นสมอจีน ในภาคเหนือและภาคตะวันออก

[ads]

advertisement

http://www.rspg.or.th/plants_data/plantdat/image/canarium_album_1.jpg

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของลูกสมอจีน
    ลำต้น : ไม้ต้นขนาดใหญ่ สูง 20-25 ม. ลำต้นเปลา เปลือกสีน้ำตาล กิ่งและยอดอ่อนมีขนสีน้ำตาล 
    ใบ : ใบประกอบแบบขนนกปลายคลี่ เรียงสลับ มีใบย่อย 3-6 คู่ คู่ล่างเล็กกว่าคู่อื่นๆ ใบบนสุดใหญ่ที่สุด ก้านใบประกอบมีขนประปราย ส่วนแกนกลางใบประกอบเกลี้ยง หูใบรูปสามเหลี่ยมเล็ก มีขน ร่วงง่าย ใบย่อยรูปไข่ ปลายแหลม ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้มกว่าด้านล่าง 
    ดอก : ลักษณะเป็นช่อดอกออกตามปลายกิ่ง ยาว 8-10 ซม. ดอกออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 2-3 ดอก ก้านดอกสั้นมาก มีขนสีน้ำตาล กลีบเลี้ยงเป็นแผ่นสามเหลี่ยมเล็กๆ มี 3 กลีบ กลีบดอกมี 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ สีขาวและมีขนสีเงินเช่นเดียวกับกลีบเลี้ยง กลีบดอกชั้นในยาวกว่ากลีบดอกชั้นนอกเห็นได้ชัดขณะที่ดอกตูม เกสรเพศผู้ 6 อัน โคนติดกันเป็นหลอดสั้นๆ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีขนประปราย 
    ผล : ผลแก่สีเขียว รูปกระสวยหัวท้ายมน ยาว 2.5-3.5 ซม. เมล็ดแข็ง รูปกระสวยหัวท้ายแหลม สีน้ำตาลมี 3 ช่อง

advertisement

http://cookingdiary.fanthai.com/files/2015/09/217.jpg

ประโยชน์และสรรพคุณของสมุนไพร 
    ผล : ใช้กินทั้งสดและดอง กินเล่นหรือปรุงแต่งเป็นอาหารได้ 
    เนื้อไม้ : มีลายสวยสีน้ำตาลอ่อนตกแต่งง่าย 

advertisement

http://www.rspg.or.th/plants_data/plantdat/image/canarium_album_3.jpg

สรรพคุณสมุนไพร – ผลสดมีรสเปรี้ยวขมอมหวาน ใช้กินแก้พิษของปลาที่กินเข้าไป แก้เจ็บคอ ไอ แก้กระหายน้ำ แก้ท้องเสียหรือบิด
วิธีการใช้สมอจีนเป็นยาสมุนไพร – เมื่อจะใช้สมอจีนเป็นอาหารโภชนบำบัด ให้เคี้ยวเอาแต่น้ำเท่านั้น อย่าได้กินกากเข้าไปด้วย เพราะกากสมอจีนจะไปทำให้กระเพาะอาหารและลำไส้ทำงานผิดปกติได้ง่าย

น้ำสมอจีน

    สรรพคุณช่วยย่อยอาหาร ขจัดเสมหะ ปรับการทำงานของตับ ถอนพิษ สมอจีนมีสารกรดสรรพคุณช่ววแก้กระหาย ช่วยให้ชุ่มคอ บำบัดอาการหลอดคออักเสบ และถอนพิษ

ส่วนผสม – สมอจีน 6 ลูก เมล็ดฟักเขียว 9 กรัม พ่วงไต่ไห้ 7.5 กรัม น้ำ 4 ชาม
วิธีทำ – ล้างสมอจีนให้สะอาด นำไปปั่นในเครื่องปั่นผลไม้ให้แหลก (ถ้าไม่มีเครื่องปั่น ให้ใช้ด้ามมีดทุบโขลกให้แหลก) ใส่เครื่องปรุงทั้งหมดลงในหม้อ เติมน้ำ 4 ชาม ต้มให้เดือด แล้วหรี่ไฟอ่อน ต้มจนเหลือน้ำราว 2 ชาม จึงใช้ดื่มได้
สรรพคุณ – ละลายเสมหะ แก้ร้อนใน บำบัดอาการเจ็บคอ ช่องปากอักเสบ
หมายเหตุ – เนื่องจากสมอจีนมีสรรพคุณแก้ร้อนใน ละลายเสมหะ แก้เจ็บคอ จึงใช้บำบัดอาการหลอดคออักเสบและไอกรนได้ด้วย

[yengo]​

advertisement

http://i302.photobucket.com/albums/nn116/daffdaffdaff/chinese-olives-0002-2.jpg

ตามแตกต่างของลูกสมอจีน กับ เมล็ดหนำเลี๊ยบ
      หลายคนอาจเข้าใจผิดว่า ลูกสมอจีนและหนำเลี๊ยบเป็นพืชชนิดเดียวกัน ซึ่งแท้จริงแล้ว พืชทั้ง 2 ชนิดนี้ เป็นพืชคนละสายพันธุ์กัน แต่จัดได้ว่าเป็นพืชที่อยู่ในวงศ์เดียวกัน คือ Bureraceae ลักษณะของลูกสมอจีน และ เมล็ดหนำเลี๊ยบ จะแตกต่างกันเล็กน้อย ตรงที่เมล็ดหนำเลี๊ยบจะมีลักษณะยาวและรีกว่าลูกสมอจีน แต่มีสีดำเหมือนกัน อีกทั้งสภาวะการปลูกต้นไม้ทั้ง 2 ชนิดนี้ไม่เหมือนกัน โดยจะพบว่าต้นสมอจีนจะปลูกได้ในไทย ทางภาคเหนือและภาคตะวันออก แต่ต้นหนำเลี๊ยบไม่พบว่ามีปลูกในไทย ถ้าจะนำหนำเลี๊ยบมาทำเป็นอาหารจะต้องนำเข้ามาจากประเทศจีน และสามารถหาซื้อได้มากในย่านเยาวราช กรุงเทพฯ

     ปัจจุบันสมอจีนนั้นสามารถหามารับประทานได้ง่ายมากขึ้นเพราะมีการปลูกในประเทศไทย ทางภาคเหนือและภาคตะวันออกแล้ว อยากได้ประโยชน์ของสมอจีน เลือกซื้อชนิดที่ปลูกในไทยนะคะ นอกจากจะดีต่อสุขภาพแล้วยังเป็นการช่วยอุดหนุนเกษตรกรผู้ปลูกสมอจีนในไทยบ้านเราได้อีกด้วยค่ะ

เรียบเรียงเนื้อหาโดย : kaijeaw.com