ไพล..สมุนไพรไกล้ตัวต้านสารพัดโรค!!

ชื่อสมุนไพร:ไพล
ชื่ออื่นๆ:ปูลอย ปูเลย (ภาคเหนือ) ปูขมิ้น มิ้นสะล่าง (ไทยใหญ่-แม่ฮ่องสอน) ว่านไฟ (ภาคกลาง) ว่านปอบ (ภาคอีสาน) ไพลเหลือง
ชื่อวิทยาศาสตร์:Zingiber cassumunar Roxb.
ชื่อพ้อง:Zingiber montanum (Koenig) Link ex Dietr., Z. cliffordiae, Z. purpureum Roscoe
ชื่อวงศ์: Zingiberaceae
 

ลักษณะของต้นไพล
    ไพลเป็นไม้ล้มลุกมีความสูงประมาณ 0.7-1.5 เมตร มีเหง้าอยู่ใต้ดิน เปลือกมีสีน้ำตาลแกมเหลือง เนื้อด้านในมีสีเหลืองถึงสีเหลืองแกมเขียว แทงหน่อ หรือลำต้นเทียมขึ้นเป็นกอ โดยจะประกอบไปด้วยกาบหรือโคนใบหุ้มซ้อนกันอยู่ เหง้าไพลสดฉ่ำน้ำ รสฝาด เอียด ร้อนซ่า มีกลิ่นเฉพาะ ส่วนเหง้าไพลแก่สดและแห้งจะมีรสเผ็ดเล็กน้อย ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการใช้เมล็ด แง่งหรือเหง้า แต่โดยทั่วไปแล้วจะใช้ส่วนของเหง้าเป็นท่อนพันธุ์ในการเพาะปลูก 

ใบไพล : ลักษณะของใบเป็นรูปขอบขนานแกมรูปหอก ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบกว้างประมาณ 3.5-5.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 18-35 เซนติเมตร 
ผลไพล : ลักษณะของผลเป็นผลแห้งรูปกลม 
ดอกไพล : ออกดอกเป็นช่อ แทงจากเหง้าใต้ดิน กลีบดอกมีสีนวล มีใบประดับสีม่วง

[ads]

สรรพคุณ ตำรายาไทย
เหง้า :รสฝาดขื่นเอียน ใช้ประคบหรือฝนทา แก้ฟกช้ำ เคล็ดบวม แก้เหน็บชา เส้นตึง เมื่อยขบ เป็นส่วนประกอบหลักในการทำลูกประคบ ช่วยสมานแผล แก้เล็บถอด ใช้อาบและประคบเพื่อให้เลือดลมไหลดีในสตรีหลังคลอด ทาบรรเทาอาการผื่นคันจากการแพ้ ใช้ภายใน แก้บิด แก้ท้องเสีย แก้หืด ผสมยาอื่น เช่น ตำรับยาประสะไพล เป็นยารับประทาน ขับลมในลำไส้ แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง แก้ท้องอืดเฟ้อ ขับระดู ขับโลหิตเสีย
ราก :รสขื่นเอียน ขับโลหิต ทำให้ประจำเดือนมาตามปกติ แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้ท้องผูก เคล็ดยอก โรคผิวหนัง โรคอันบังเกิดแต่โลหิตอันออกทางปากและจมูก แก้อาเจียนเป็นโลหิต
ดอก :รสขื่น กระจายเลือดที่เป็นลิ่มก้อน กระจายโลหิตอันเกิดแต่อภิญญาณธาตุ ขับโลหิต แก้อาเจียนเป็นโลหิต แก้เลือดกำเดาออกทางจมูก แก้ช้ำใน ขับระดูประจำเดือน ทำลายเลือดเสีย
ต้น: รสฝาด ขื่นเอียน แก้ธาตุพิการ แก้อุจจาระพิการ
ใบ: รสขื่นเอียน แก้ไข้ แก้ปวดเมื่อย แก้ครั่นเนื้อครั่นตัว แก้ปวดเมื่อย
ช่อดอก: ต้มจิ้มน้ำพริก เป็นผักได้

ข้อควรระวัง: 
    การรับประทานในขนาดสูงหรือใช้เป็นระยะเวลานาน ทำให้เกิดพิษต่อตับ และยังไม่มีความปลอดภัยที่จะนำมาใช้เป็นยารักษาโรคหืด และไม่ควรนำเหง้าไพลมาใช้รับประทานเป็นยาเดี่ยว ติดต่อกันนาน นอกจากจะมีการขจัดสารที่เป็นพิษต่อตับออกจากไพลเสียก่อน
สูตรยาหม่องสมุนไพรไพลสด
   ส่วนผสมที่ต้องเตรียม
    1. พิมเสน 1 ส่วน 
    2. การบูร 1 ส่วน 
    3. วาสลีน 5 ส่วน
    4. เมนทอล 2 ส่วน
    5. ไพลสด 2 ส่วน
    6. พาราฟิน 2 ส่วน
    7. น้ำมันระกำ
[yengo]

    วิธีทำ
    1. นำไพลล้างให้สะอาด หั่นและทุบให้ไพลค่อนข้างละเอียดแล้วนำไปตุ๋นในหม้อ ประมาณ 3 ชั่วโมง แล้วกรองเอาแต่น้ำ
    2. นำส่วนผสมทั้ง 5 รายการ ลงผสมเข้าด้วยกันให้ละลายเป็นเนื้อเดียวกัน 
        2.1 พิมเสน 1 ช้อนโต๊ะ
        2.2 เมนทอล 1 ช้อนโต๊ะ
        2.3 การบูร 1 ช้อนโต๊ะ
        2.4 น้ำมันระกำ 1 ช้อนโต๊ะ
        2.5 น้ำมันไพล 5 ช้อนโต๊ะ
    3. นำพาราฟิน 1 1/2 ช้อนโต๊ะ, วาสลีน 1 ช้อนโต๊ะ ใส่หม้อตุ๋นตั้งไฟให้ละลาย
    4. นำส่วนผสมในข้อ 1 ใส่รวมกับข้อ 2 ตุ๋นไฟอ่อนๆ คนจนเป็นเนื้อเดียวกัน (ละลายเป็นน้ำ)
    5. นำยาหม่องไพลที่ผสมแล้วในข้อ 3 ขณะที่ยังร้อนใส่ขวดทิ้งไว้ให้แข็งตัว (ในขณะที่ยาหม่องยังไม่แข็งตัว ห้ามเคลื่อนย้ายเพราะจะทำให้ปากขวดเลอะ)

**เคล็ดลับน่ารู้**
    ในการทำยาหม่องยาหม่องสมุนไพรไพลสดนั้นไพลที่ใช้เป็นไพลสดที่ไม่อ่อนหรือไม่แก่จนเกินไป และการสกัดไพลต้องสกัดด้วยความเย็น
 

เรียบเรียงเนื้อหาโดย : ไข่เจียว.com
อ้างอิงข้อมูลจาก: www.thaicrudedrug.com
(ฐานข้อมูลเครื่องยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี)
www.phargarden.com
(ฐานข้อมูลสมุนไพรคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี)