พะยอม..ยาดีใกล้ตัว ช่วยแก้ลม บำรุงหัวใจ!!

     พะยอม เป็นต้นไม้ดั้งเดิมของไทยแท้ที่น่าสนใจอีกชนิดหนึ่งค่ะ คนไทยโบราณเชื่อว่า หากปลูกไว้ประจำบ้าน จะช่วยทำให้คนในบ้านมีนิสัยที่อ่อนน้อม และยังช่วยทำให้ไม่ขัดสนเงินทองอีกด้วย ชาวบ้านนิยมนำดอกอ่อนของพะยอมมารับประทาน ได้ทั้งกินสดๆ หรือจะนำมาลวกเป็นผักไว้จิ้มกินกับน้ำพริกก็ได้ ใช้ปรุงเป็นอาหาร เช่น นำไปผัดกับไข่ ชุบไข่ทอด หรือจะนำมารับประทานเป็นน้ำซุปร้อนๆ โดยนำมาใส่ในแกงส้มก็ได้ นอกจากนั้นยังมีประโยชน์ใช้งานได้สารพัดอย่างค่ะ ลำต้นใช้ในงานก่อสร้าง เปลือกต้นใช้แทนหมากที่กินกับใบพลูได้ ที่สำคัญคือมีสรรพคุณเป็นยาสมุนไพรอีกด้วย

advertisement

http://upic.me/i/sg/nd150.jpg

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Shorea roxburghii G.Don
ชื่อสามัญ : White Meranti
วงศ์ : DIPTEROCARPACEAE
ชื่ออื่นๆ ของพะยอมมีชื่อเรียกตามท้องถิ่น : ในบริเวณภาคกลาง ภาคเหนือเรียกพะยอมดง เชียงใหม่เรียกกะยอม ภาคอีสานเรียกขะยอม ภาคใต้เรียกยอม น่านเรียกยางหยวก ฯลฯ

[ads]

advertisement

http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/487/25487/images/DSC03316.jpg

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพะยอม
ลำต้น : ไม้ต้น ผลัดใบ สูง 15 – 30 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่ม กลม เปลือกหนา สีน้ำตาลหรือเทา แตกเป็นร่องยาวตามลำต้น 
ใบ : เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ แผ่นใบรูปขอบขนาน กว้าง 3 – 4 เซนติเมตร ยาว 8 – 10 เซนติเมตร โคนมน ปลายมน หรือหยักเป็นติ่งสั้นๆ 
ดอก : ดอกสมบูรณ์เพศ กลีบดอกสีขาวหรือเหลืองอ่อน ออกเป็นช่อ กลิ่นหอมแรง ช่อยาวราว 30 เซนติเมตร ดอกกว้าง 1 เซนติเมตร ยาว 2 เซนติเมตร โดยประมาณ กลีบดอก 5 กลีบ บิดเวียนตามเข็มนาฬิกา เกสรตัวผู้สีเหลือง 15 อัน ออกดอกช่วงเดือนธันวาคม – มีนาคม
ผล : ผลเป็นรูปกระสวยปลายแหลมทีปีก 5 ปีก (สั้น 2 ปีก ยาว 3 ปีก) ช่วยให้ปลิวตามลมไปได้ไกลๆ 

advertisement

http://www.phargarden.com/userfiles/image/images/ph252_Payom/ph252_010.JPG

แหล่งกำเนิด : ดั้งเดิมของพะยอมอยู่ในทวีปเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยพบขึ้นอยู่ในป่าธรรมชาติทุกภาคของประเทศ โดยมีพบมากในป่าเบญจพรรณแล้ง แต่ในป่าพรุที่มีน้ำแช่ขังก็ยังพบพะยอมขึ้นอยู่ตามธรรมชาติ

สรรพคุณทางยาสมุนไพร
ดอก – ผสมยาแก้ไข้ และยาหอม แก้ลม บำรุงหัวใจ
เปลือกต้น – รสฝาด มีสารแทนนิน (tannin) มาก สมานแผลในลำไส้ ชำระบาดแผล
แก้ท้องเดิน ช่วยแก้อาการท้องร่วง

[ads]

วิธีการใช้ :
– แก้ไข้ ยาหอมไว้แก้ลม บำรุงหัวใจ นำดอกมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทาน
– นำเปลือกต้นมาต้มกับน้ำ ดื่มรับประทานช่วยสมานแผลลำไส้ แก้ท้องเดิน ช่วยแก้อาการท้องร่วง ช่วยแก้ลำไส้อักเสบ 
– นำเปลือกต้นนำมาฝนแล้วใช้ทาบริเวณบาดแผล สมานบาดแผล ชำระบาดแผล

advertisement

http://ananthclicks.in/wp-content/uploads/2013/06/shorea-roxburghii-1.jpg

ประโยชน์ของพะยอม
    1) คุณค่าทางโภชนาการของดอกพะยอมในส่วนที่กินได้ต่อ 100 กรัม ประกอบไปด้วยคาร์โบไฮเดรต 7.2 กรัม, โปรตีน 4.4 กรัม, ไขมัน 1.1 กรัม, เส้นใย 2.8 กรัม, ธาตุเหล็ก 0.3 มิลลิกรัม, และธาตุแคลเซียม 46 มิลลิกรัม
    2) ดอกอ่อนสามารถนำมารับประทานเป็นผักได้ ทั้งสดและนำมาลวกเป็นผักไว้จิ้มกินกับน้ำพริก ใช้ผัดกับไข่ ชุบไข่ทอด หรือจะนำมารับประทานเป็นน้ำซุปร้อนๆ และนำมาใส่ในแกงส้มก็ได้เช่นกัน 
    3) ไม้พะยอม มีสีเหลืองอ่อนถึงสีน้ำตาล สามารถนำมาใช้ในการก่อสร้างได้
    4) เปลือกต้นสามารถใช้รับประทานกับใบพลู แทนหมากได้
    5) เปลือกต้นและเนื้อไม้ ชาวบ้านนิยมนำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ ไว้ใส่ในกระบอกไม้ไผ่ ไว้ใช้รองน้ำตาลสดจากต้นมะพร้าว และน้ำตาลจากต้นตาลตะโหนด
    6) เปลือกต้นหรือไม้ชิ้นเล็กๆ นำมาใช้ใส่เครื่องหมักดองเพื่อกันบูดกันเสียได้
    7) ชันที่ได้จากต้นพะยอมสามารถใช้ผสมกับน้ำมันทาไม้ ยาแนวเรือได้
เปลือกต้นมีสารแทนนินชนิด Pyrogallol และ Catechol ในปริมาณสูงจึงนิยมนำมาใช้อุตสาหกรรมฟอกหนัง
    8) เป็นต้นไม้สวยงามให้ร่มเงาเป็นต้นไม้มงคลที่คนโบราณเชื่อว่า บ้านใดที่ปลูกต้นพะยอมไว้ประจำบ้าน จะช่วยทำให้คนในบ้านมีนิสัยที่อ่อนน้อม เพราะคำว่าพะยอมมีความว่า การยินยอม ตกลง ผ่อนผัน หรือประนีประนอมนั่นเอง และยังเชื่อว่าจะช่วยทำให้ไม่ขัดสนในเรื่องต่างๆ รวมไปถึงเรื่องเงินทองด้วย

    เป็นที่น่าเสียดายนะคะที่ในปัจจุบันพันธุ์ไม้ชนิดนี้กำลังเริ่มลดน้อยลงไปเรื่อยๆ ทั้งที่พะยอมเป็นต้นไม้ดั้งเดิมของไทยแท้ที่น่าอนุรักษ์ไว้อย่างยิ่งอีกชนิดหนึ่ง ต้นไม้แข็งแรงทนทานปรับตัวได้ดี เหมาะสำหรับปลูกเป็นไม้ประดับและให้ร่มเงาตามบ้านเรือน หรืออาคารต่างๆ ด้วยทรงพุ่มงดงาม มีอายุยืนยาว ช่วงออกดอกจะออกพร้อมกันทั้งต้น เป็นช่องามสะพรั่งส่งกลิ่นหอมไปทั่วบริเวณมีประโยชน์ใช้งานได้ทุกส่วนและใช้สรรพคุณทางยาได้ด้วย

เรียบเรียงเนื้อหาโดย : kaijeaw.com