กระจ่าง รู้แล้วทำไมฝนชอบตกตอนเลิกงาน ปรากฏการณ์นี้ ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ 

          เชื่อว่าหลายๆคนมักจะเกิดความสงสัยว่าทำไมเวลาที่เราเลิกงานฝนมักจะตกลงมาทุกที จนทำให้ส่งผลกระทบให้รถติด กว่าจะกลับถึงบ้านก็ทำเอาเสียเวลาและเสียสุขภาพไปไม่น้อย 

        ล่าสุดทางเพจ วารีวิทยา – Waree Witthaya ซึ่งเป็นเพจของทีมงานศึกษาเรื่องทรัพยากรน้ำ ในสังกัดสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับปรากฏการณ์ดังกล่าวว่า "ฝนราชการ" 

       ปริศนาไขกระจ่าง ทำไมฝนชอบตกตอนเลิกงาน ? ใกล้เลิกงานช่วงหน้าฝนทีไร หลายคนเป็นต้องกุมขมับทุกที เพราะช่วงก่อนเลิกงานเมฆก็ตั้งเค้าดำทะมึนมาแล้ว พอจะก้าวขาออกจากที่ทำงานปุ๊บ ฝนก็เทกระหน่ำลงมาทันที เล่นเอากลับบ้านลำบาก แถมรถติด น้ำท่วม น้ำขังรอการระบาย เสียเวลาและเสียสุขภาพไปไม่น้อย

       เคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมช่วงเวลาก่อนกลับบ้านฟ้าถึงได้ตั้งเค้ามืดครึ้มตลอด เหมือนฟ้าดินตั้งใจจะแกล้งกัน แต่เรื่องที่เกิดขึ้นนั้นไม่ใช่ความบังเอิญ เพราะปรากฏการณ์นี้สามารถอธิบายด้วยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ได้ โดยเฟซบุ๊กแฟนเพจ วารีวิทยา – Waree Witthaya ซึ่งเป็นเพจของทีมงานศึกษาเรื่องทรัพยากรน้ำ ในสังกัดสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับปรากฏการณ์ดังกล่าวว่า "ฝนราชการ" [ads]

        ฝนราชการ เกิดขึ้นได้อย่างไร? การที่ชุมชนเมืองประกอบด้วยอาคารบ้านเรือนและตึกสูง ทำให้มีวัสดุที่คอยดูดซับความร้อนโดยตรงจากแสงอาทิตย์มากมาย รวมไปถึงความร้อนที่เกิดขึ้นจากการเผาผลาญพลังงานเชื้อเพลิงหรือไอร้อนที่มาจากรถยนต์ อีกทั้งบริเวณที่มีประชากรหนาแน่น ก็จะเกิดความร้อนที่ปล่อยออกจากเครื่องปรับอากาศของอาคาร รวมไปถึงแหล่งก่อความร้อนอื่น ๆ ในเมือง เช่น ความร้อนจากภายในโรงงานอุตสาหกรรม, ฝุ่นที่แขวนลอยและมลภาวะที่อยู่ในอากาศในรูปแบบต่าง ๆ ก็เป็นตัวดูดซับความร้อนไว้มากขึ้น

       เมื่อต้นไม้ที่เคยทำหน้าที่ดูดซับรังสีของดวงอาทิตย์แล้วเปลี่ยนไปเป็นพลังงานในกระบวนการสังเคราะห์แสงมีจำนวนน้อยลง จึงทำให้พลังงานส่องลงมาถึงตัวอาคารโดยตรง ความร้อนในเมืองจึงถูกดูดซับไว้และเป็นสาเหตุให้อุณหภูมิสูงขึ้นจนเกิดเป็นปรากฏการณ์เกาะความร้อน (Urban heat Island) ปกคลุมไปทั่วตัวเมือง หรือบางคนให้นิยามเป็น "โดมความร้อน" เป็นการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิที่เกิดจากมนุษย์ คือการที่อากาศใกล้พื้นดินในเขตชุมชนเมือง ที่มีตึกรามบ้านช่องอยู่เป็นจำนวนมาก มีอุณหภูมิสูงกว่าบริเวณที่เป็นป่าไม้ที่อยู่ถัดออกไปรอบ ๆ

     ผลกระทบจากปรากฏการณ์เกาะความร้อนที่เห็นได้ชัดเจนก็คือ "ฝนราชการ" เป็นฝนที่มักตกในช่วงเวลาเลิกงาน เหตุเพราะการที่เมืองสะสมความร้อนไว้ตลอดวัน ทำให้ความร้อนเหล่านี้ดึงความชื้นขึ้นไปสะสมบนท้องฟ้าจำนวนมาก จนกลายเป็นกลุ่มเมฆและตกลงมาเป็นฝนในช่วงเย็นถึงค่ำ ซึ่งเป็นเวลาเลิกงานราชการ จึงมักเรียกกันติดปากว่า ฝนราชการ

       แนวทางในการแก้ไข ปรากฏการณ์เกาะความร้อน (Urban heat Island) ควรเพิ่มพื้นที่สีเขียวในเขตเมือง ไม่ว่าจะเป็นการปลูกต้นไม้ในเขตเมือง หรือบริเวณดาดฟ้าของตึก เพราะเมืองที่เต็มไปด้วยต้นไม้ จะช่วยกักเก็บน้ำและการระเหยของความชื้นจะช่วยพาความร้อนออกไปจากตัวเมืองได้อย่างรวดเร็ว 

ขอขอบคุณที่มาจาก : ศูนย์ศึกษาเรียนรู้ระบบนิเวศป่าชายเลนสิรินาถราชินี  , วารีวิทยา – Waree Witthaya